SIĞINAK YÖNETMELİĞİ (1)
BÖLÜM I
Amaç, Kapsam ve Yasal Dayanak
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmelik, sığınakların çeşit, özellik, yapım, kullanım ve
muhafazasına ilişkin usul ve esasları düzenler.
Kapsam
Madde 2 - Bu yönetmelik:
3194 sayılı İmar Kanunu'na göre düzenlenmiş
bulunan İmar Yönetmeliklerin uygulandığı alanları,
3194 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi gereğince
imar mevzuatı yönünden belediyelerin görev alanlarına giren yerleri,
Ülkemizde çeşitli harp silah ve vasıtalarının
tesirlerine karşı imar mevzuatına göre yapılacak sığınak çeşitleri ve bunların
nerelerde, ne suretle, kimler tarafından yaptırılacağına, kullanılacağına,
bakım ve muhafazalarına ilişkin hükümleri,
kapsar.
Yasal Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 36 ve 44 üncü maddeleri
gereğince hazırlanmış olup, 9/5/1985 gün, 18749 sayılı Resmî Gazete'de
yayınlanan İmar Kanunu'na istinaden çıkarılan ve 2/11/1985 gün, 18916 sayılı
Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmeliklerde ektir.
BÖLÜM II
Sığınakların Tanımı, Çeşitleri ve Özellikleri
Sığınak
Madde 4 - Nükleer ve konvansiyonel silahlarla, biyolojik ve kimyevi harp
maddelerinin tesirlerinden ve tabii afetlerden insanlarla, insanların yaşaması
ve ülkenin harp gücünün devamı için zaruri canlı ve cansız kıymetleri korumak
maksadıyla inşa edilen korunma yerleridir.
a) Kullanacaklara göre sığınak çeşitleri,
b) Kullanım amacına göre sığınak çeşitleri,
Kullanacaklara
Göre Sığınak Çeşitleri
Madde 5 - Sığınaklar korunacak veya korunacakların durumuna göre ikiye ayrılır.
a) (Değişik:RG-31/12/2010-27802) Özel
sığınaklar: Özel veya kamuya ait bina ve tesislerin öncelikle en alt bodrum
katlarında ya da toprağa oturan kısımlarında veya bina içinde yapılamıyorsa
uygulama imar planı ya da planda hüküm yoksa 2/11/1985 tarihli ve 18916
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği
ile belirlenen yapı yaklaşma mesafesine aykırı olmamak kaydıyla bahçelerinde,
yer üstünde veya yeraltında radyoaktif serpinti etkilerine, kimyasal ve
biyolojik harp maddelerine, nükleer silahların zayıflamış basınç ve ısı
tesirlerine ve konvansiyonel silahların parça tesirlerine karşı korunmak
amacıyla inşa edilen serpinti sığınaklardır.
b) Genel Sığınaklar: Nüfus ve trafik yoğunluğunun
fazla olduğu yerlerde dışarıda bulunan halkın korunmasını sağlamak amacıyla
yapılan yapılardır.
Kullanım
Amacına Göre Sığınak Çeşitleri
Madde 6 - Sığınaklar kullanma amaçlarına göre ikiye ayrılırlar:
a) Basınç Sığınakları: Nükleer silahların ani (ışık,
ısı, basınç ve ilk radyasyon) ve kalıntı (radyoaktif serpinti) etkileriyle
konvansiyonel silahların tesirlerine, kimyasal ve biyolojik harp maddelerine
karşı korunmak amacıyla Devlet tarafından inşa edilen sığınaklardır.
b) (Değişik:RG-29/9/2010-27714) Serpinti sığınakları:
Radyoaktif serpinti etkilerine karşı korunmak amacıyla inşa edilen
sığınaklardır. Bu sığınaklar; kimyasal ve biyolojik harp maddelerine, nükleer
silahların zayıflamış basınç ve ısı tesirlerine ve konvansiyonel silahların
parça tesirlerine karşı da korunmayı sağlar.
(Değişik paragraf:RG-31/12/2010-27802) Serpinti sığınakları özel veya kamuya ait bina ve tesislerin öncelikle en
alt bodrum katlarında ya da toprağa oturan kısımlarında veya bina içinde
yapılır. Mümkün olmadığı takdirde, uygulama imar planı ya da planda hüküm yoksa
Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ile belirlenen yapı yaklaşma mesafesine
aykırı olmamak kaydıyla bahçelerinde, toprağın yapısına göre yer üstünde veya
tamamen veya kısmen yeraltında yapılır. Ancak tamamen toprağın altında kalmak
koşuluyla, parselin yol cepheleri hariç yan ve arka bahçe yapı yaklaşma
mesafeleri içinde de bitişik parseldeki yapıları hiçbir şekilde etkilememek
koşuluyla sığınak yapılabilir.
Serpinti sığınaklarının yer üstünde veya kısmen
yeraltında yapılanları TAKS hesabına dâhil edilir. Ana yapıdan ayrı tamamen
toprağın altında kalanlar ise TAKS hesabına dâhil edilmez.
Sığınaklar emsal hesabına dâhil değildir.
Serpinti sığınaklarının yapılacakları yer, tesis ve
yapılar (Değişik başlık:RG-29/9/2010-27714)
Madde 7 – (Değişik:RG-31/12/2010-27802)
Serpinti
sığınakları, bu maddede belirlenen istisnalar dışında her türlü tesis ve
binalarda yapılır.
Onaylı yapı
ruhsatı eki mimari projesinde;
a) 12 ve daha
az bağımsız bölümü olan sadece konut kullanımlı yapılarda,
b) Emsal
hesabına konu alanı 1500 m2 den az konut dışı kullanımlı yapılarda,
c) Konut
kullanımlı bağımsız bölüm sayısı 12 ve daha az olup, binanın tamamının emsal
hesabına konu alanı 1500 m2 den az olan konutla birlikte aynı
zamanda konut dışı kullanımlı yapılarda,
ç) Toplam yatak
sayısı 50 ve daha az olan yurt, koğuş, misafirhane, yatakhane, bakımevi, otel,
pansiyon, yataklı sağlık tesisleri gibi kalıcı veya geçici konaklama yapılan
tesislerde,
d) Emsal
hesabına konu alanı 3000 m2 den az olan her türlü imalat ve sanayi
tesisleri, besihane, tavuk çiftliği, sera ve benzeri olarak belirlenen ve
başkaca bir kullanım içermeyen yapılarda,
e) Ceza infaz
kurumları, tutukevleri gibi yoğun güvenlik gerektiren ve önlem alınan
yapılarda,
f) Tamamı 8
inci maddede belirlenen ölçü ve standartlarda yapılmış olan ve 5 inci maddenin
(a) bendinde sayılan tehlikelere karşı korunaklı olarak inşa edilen yapılarda,
g) Otopark
yapılarında, stadyum ve benzeri açık ve kapalı spor tesislerinde, ibadet
yapılarında, düğün, nikâh, sinema ve tiyatro salonlarında, açık ve kapalı pazar
yerlerinde, depo, antrepo, akaryakıt ve LPG istasyonlarında,
sığınak yapma
zorunluluğu aranmaz.
Bir imar
parselinde aynı veya farklı kullanım kararına haiz birden fazla bina bulunması
durumunda, sığınak hesabı her bina için ayrı ayrı yapılır. Bu maddeye göre
sığınak gerektirdiği tespit olunan her yapı için ayrı ayrı sığınak yeri
ayrılabileceği gibi, sığınak gerektirdiği tespit olunan yapıların toplam ihtiyacını
karşılayacak büyüklükten az olmamak kaydıyla parselde ortak bir veya birden
fazla sığınak yapılabilir.
Uygulama imar
planı kararı ile toplu yapı kapsamına alınan ve ortak kat mülkiyeti kurulan
birbirine bitişik parsellerde, sığınak gerektiren yapıların toplam ihtiyacını
karşılayacak büyüklükte tek bir serpinti sığınağı yapılabilir. Ancak bu
yapılarda, her parselde bu Yönetmelik kapsamında sığınak incelemesi yapılıp
sığınak yeri tespit ve tahsis olunmadıkça kat mülkiyeti bozulamaz, yeni yapı
ruhsatı düzenlenemez.
Emsal hesabına
konu alanı 3000 m2 ve üzerinde olan tarım, hayvancılık, imalat ve
sanayi tesislerinin doğrudan üretimle ilgili yapılarının hangilerinde sığınak
yeri aranıp aranmayacağına ilişkin genel kurallar, ilin konumu, bölgenin
özelliği ve tesislerin ülke ve bölge açısından stratejik önemi de
değerlendirilerek İl İdare Kurullarınca karar altına alınır ve kararın bir
örneği uygulanmak üzere ilgili idarelere gönderilir.
Serpinti sığınaklarının özellikleri ve yapılışları
(Değişik başlık:RG-29/9/2010-27714)
Madde 8 – (Değişik:RG-31/12/2010-27802)
Özel
sığınaklardan olan serpinti sığınaklarının inşasında aşağıdaki hususlara
uyulur.
a) Büyüklük:
Kişi başına en az net bir metrekarelik sığınak yeri ayrılır. Sığınaklarda
yapılacak wc, duş ve mutfak nişi bu alana dâhil değildir.
Kişi adedi her
bir bağımsız bölüm için bir odalı konutlarda iki, iki odalı konutlarda üç, üç
ve daha fazla odalı konutlarda dört olarak dikkate alınır. Yurt, koğuş,
misafirhane, yatakhane, bakımevi, otel, pansiyon ve yataklı sağlık tesisleri
gibi kalıcı veya geçici konaklama amaçlı tesislerde ise onaylı mimari
projesinde belirlenen yatak sayısının yüzde yirmi arttırılması sonucu bulunur.
Diğer bina ve tesislerde veya konut ve kalıcı veya geçici konaklama içermeyen
bağımsız bölüm veya mekânlarda, kişi sayısı emsale konu alanının 20 sayısına
bölünmesi sonucu çıkan sayıdır. Farklı kullanımların bir arada olduğu yapılarda
her farklı kullanımlı bağımsız bölüm veya mekânın sığınak hesabı ayrı ayrı
yapılır. Bağımsız bölümlerin veya mekânların gerektirdiği sığınak alanlarının
toplanması sonucu yapının tamamı için gerekli sığınak alanı bulunur.
Eğitim
tesislerinde sığınak hesabına konu kişi sayısının hesaplanmasında, emsale konu
alanlar içinde olan atölyeler, spor, konferans, gösteri ve sergi salonları
dikkate alınmaz.
Besihane, tavuk
çiftliği, sera gibi tarım ve hayvancılık tesisleri ile her türlü imalat ve
sanayi tesislerinin doğrudan üretim veya fonksiyonla ilgili yapı, bölüm veya
ünitelerine ilişkin sığınak hesabı, onaylı yapı ruhsatı eki mimari projesinde
belirtilen, bir vardiyada aynı anda çalışacak en fazla personel sayısına göre
yapılır.
Sığınak alanı
wc, duş ve mutfak nişi hariç net dokuz metrekarenin altında belirlenemez.
Serpinti sığınaklarında her yüz kişi için erkek ve kadın olmak üzere ayrı ayrı
birer wc ve lavabo yeri ayrılır. Kalan küsuratın elli sayısından fazla olması
halinde erkek ve kadın olmak üzere ayrı ayrı birer wc ve lavabo yeri ilave
edilir. Küsuratın 50 sayısından az olması halinde herhangi bir ilave yapılmaz.
Kişi sayısının
hesaplanmasında yapı ruhsatı eki mimari proje esas alınır. Ancak yatak sayısı
onaylı uygulama imar planı ile belirlenen tesislerde kişi sayısı plan kararına
göre tespit edilir. Kişi sayısı, sığınağın bina dışına rastlayan duvar ve tavan
döşemelerine ilişkin ölçü ve diğer bilgiler dâhil sığınaklara ilişkin
hususların, mimari ve mekanik tesisat projelerinde gösterilmesi zorunludur.
Sığınakların iç
yüksekliği net 2.40 metreden aşağı olamaz.
b) Sığınağı
çevreleyen bina dış duvar kalınlığı: Sığınağın bina dışına rastlayan duvar ve
tavan döşeme kalınlıkları en az 60cm. beton, 75cm. tuğla veya taş ya da 90cm.
sıkıştırılmış topraktan olmalıdır. Bu malzemeler tek başına kullanılabileceği
gibi, radyasyon geçirgenliği bakımından bu ölçülerin birbirlerine oranları
dikkate alınarak birlikte de kullanılabilir. Ayrıca bunlardan farklı yapı
malzemeleri, ölçüleri radyoaktif serpintiye karşı geçirgenlik ve korunma
katsayıları dikkate alınarak hesaplanmak suretiyle, bunlarla birlikte veya tek
başına kullanılabilir. Sığınağın tamamen toprağın altında kalan ve dış açık
ortam ile arasında en az 60 cm toprak dolgu bulunan dış duvarlarının kalınlığı
statik hesaplara göre belirler. Bahçede yapılacak sığınaklarda da aynı uygulama
yapılır.
c) Giriş yeri:
Sığınağın girişi demir kapılı ve en az bir adet dik açı dönüşlü olmalıdır. Net
alanı wc, duş ve mutfak nişi hariç 100 metrekareden büyük sığınaklarda iki
çıkışın sağlanması zorunludur.
ç)
Havalandırma: Sığınağın çeşidi ne olursa olsun mekanik havalandırma yapılması
zorunludur. Koruma zamanlarında dışarıdan alınan hava, tehdit anında takılmak
üzere nükleer tip hepa filtre, kum havuzu gibi filtreleme sisteminden
geçirilerek sığınak içerisine verilir. Barış zamanlarında ise dışarıdan alınan
hava sadece G4 tipi kaba filtreden geçirilerek sığınak içerisine verilir.
Sığınak
havalandırması için aşağıdaki tabloda verilen koruma zamanlarında, bir kişi
için gerekli olan hava debileri alınır. Aşağıdaki kapasite değerleri minimum
değerler olup, hava kalitesini arttırıcı her türlü ilave önlem tasarımda
kullanılabilir.
Sığınak Kapasitesi
|
Koruma Havalandırması (1 saatte kişi başına düşen
hava miktarı m3 /saat)
|
Yüksek Yangın Tehlikesi
|
Düşük ve Orta Yangın Tehlikesi
|
0-50 kişiye kadar
|
1.8 m3/saat
|
Kum filtre, G4 toz filtre, aktif karbon filtre
|
G4 toz filtre, radyoaktif filtre ve aktif karbon
filtre
|
51-150 kişiye kadar
|
3 m3/saat
|
Kum filtre, G4 toz filtre, aktif karbon filtre
|
G4 toz filtre, radyoaktif filtre ve aktif karbon
filtre
|
150 kişiden fazla
|
4.5 m3/saat
|
Kum filtre, G4 toz filtre, aktif karbon filtre
|
G4 toz filtre, radyoaktif filtre ve aktif karbon
filtre
|
Kanal tasarımı,
menfez sayısı ve yerleşimi mekanik tesisat proje müellifi tarafından
düzenlenir. Bu düzenleme TS 3419 “Havalandırma ve İklimlendirme
Tesisleri-Projelendirme Kuralları” ve TS 3420 “Havalandırma ve İklimlendirme
Tesislerini Yerleştirme Kuralları” standartları göz önüne alınarak yapılır.
Sığınak havalandırma
fanının enerji ihtiyacı fan elektrik motoruna uygun kapasitede bir jeneratör
ile karşılanmalı, jeneratör için sığınak alanı dışında bir alan makine dairesi
olarak tasarlanmalıdır. Jeneratör egzozu doğrudan dışarıya verilmelidir.
Jeneratörün devre dışı kaldığı durumlarda ise, enerji ihtiyacı fana bağlı insan
gücü ile çalışan çevirmeli kol yardımı ile karşılanmalıdır.
d) Hijyen
tedbirleri: Sığınak biriken çöplerin ve diğer atıkların kolayca
uzaklaştırılmasını sağlayıcı özellikte tasarlanmalı, helâ taşı yerine klozet
kullanılmalı ve mümkünse radyoaktif sızıntıya karşı ilave tedbirler de alınarak
atık su gideri kanalizasyona bağlanmalıdır. Sığınaklarda atık su giderinin
doğrudan kanalizasyona bağlandığı durumlarda geri tepmeyi engellemek üzere geri
tepme ventili uygulaması yapılmalıdır.
e) Standartlar:
Serpinti sığınaklarında, bu Yönetmelikte yer alan ölçülerden daha az olmamak
koşuluyla özürlülere ilişkin standartlar da dâhil olmak üzere Türk Standartları
Enstitüsünce hazırlanan tüm standartlara ve diğer mevzuata uyulur..
Sığınakların Kimler Tarafından Yaptırılacağı
Madde 9 - Resmi ve özel bütün tesis ve yapılarda yaptırılacak sığınakların yapım ve
bakım giderleri bu yerlerin malik ve idareleri tarafından karşılanır.
Gerektiğinde Genel Sığınak Olarak Kullanılacak Yerler
Madde 10
- Yapılacak metroların gerektiğinde genel sığınak
olarak inşa edilmeleri esastır.
Sinema, tiyatro, eğlence yeri, otopark, garaj,
kapalı çarşı ve pasaj gibi yapı ve tesislerinin yeraltında inşa edilmelerini
teşvik için belediyelerce her türlü kolaylık sağlanması ve buraların
gerektiğinde genel sığınak olarak kullanılması için gerekli tedbirlerin
alınması zorunludur.
BÖLÜM III
Diğer Hükümler
Sığınakların
Bakımı, Muhafazası ve Denetimi
Madde 11 - Sığınaklar konusunda özel kanunların İmar Kanunu'na aykırı olmayan
hükümleri de uygulanır.
Madde 12 - (Ek Fıkra: R.G. 6.3.1991-20806) (Değişik
fıkra:RG-31/12/2010-27802) Yapı kullanma izni alınan yapılarda tesis edilen
sığınak alanları, 14 üncü maddenin birinci fıkrasında sayılan belgelerin
iletilmesinden itibaren beş iş günü içinde mülki idare amirliğince kayıt
edilir.
Resmî ve özel bütün tesisler ve binalara ait
sığınakların bakım ve muhafazası sığınağın bulunduğu binanın görevlendirilen
yönetici denetiminde bina koruma amirince sağlanır.
Meskenlerdeki sığınakların bakım ve muhafaası ise,
bina malik ve yöneticilerince sağlanır.
(Değişik fıkra:RG-31/12/2010-27802) Yapı kullanma izni alınan yapılarda tesis edilerek kullanılan sığınakların
denetimleri mülki idare amirliğinin sorumluluğunda ilgili idarelerce yapılır.
Sığınakların tapuya tescili
Madde 13 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-31/12/2010-27802)
Yapıların en alt bodrum katlarında ya da toprağa
oturan kısımlarında veya içinde veya bahçelerinde yer üstünde veya yeraltında
yapılacak sığınaklar kat maliklerinin müşterek mülkü olarak tapuya tescil
edilir. Sığınaklar 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda belirtilen ortak
alanlardan olup bu hali ile yönetilir. Bu sığınaklar sığınmak amacı ile olsa
dahi bağımsız olarak satılamaz, kiralanamaz, devredilemez ve amacı dışında
kullanılamaz.
Yapı Ruhsat ve
Kullanma İzinlerinin verilmesi
Madde 14 – (Değişik:RG-29/9/2010-27714)
Sığınak yeri ayrılması zorunlu bulunan bina ve
tesislere, ruhsat eki mimari projesinde gerekli sığınak yeri ayrılmadıkça ve
gerekli bilgiler mimari, statik ve mekanik tesisat projelerine işlenmedikçe
yapı ruhsatı düzenlenemez. Yapı inşa edildiğinde, Yönetmeliğe ve yapı ruhsatı
eki projelerine uygun olarak sığınak tesis edilmedikçe ve denetime yönelik
fenni mesuliyet üstlenen mimar ve mühendislerin denetim raporlarında sığınakla
ilgili hususlar belirtilmedikçe, yapı kullanma izni veya kısmi kullanma izni
verilemez. Ruhsat eki onaylı mimari projenin bir örneği ile denetime yönelik
fenni mesuliyet üstlenen mimar ve mühendislerin uzmanlık alanlarına uygun
denetim raporlarının sığınaklara ilişkin bölümü, ilgili idarelerce mülki idare
amirliğine gönderilir. Yapı kullanma izni verilmiş yapıların sığınak olarak
ayrılmış bölümlerinde Yönetmeliğe aykırı olarak değişiklik yapılamaz.
Sığınaklar barışta, 13 üncü maddeye aykırı olmamak
koşuluyla, kat malikleri kurulunun oybirliği kararı ve mülki amirin izniyle,
bina veya tesisin işletme veya kullanma bütünlüğünü bozmadan ortak alanlar
kapsamında kalan başka amaçlarla kullanılabilir. Ancak, gerektiği anda sığınak
olarak kullanılabilmesi için Yönetmelikte belirtilen sığınak özelliklerinin
kaybedilmemesi gerekir. Bu uygulama yapı ve tesislerde ayrılması zorunlu ortak
alanların ayrıca ayrılması zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
Bu hükümlere uyulmadığının mülki amirlik veya ilgili
idareler tarafından tespiti halinde, ilgili idarelerce 3194 sayılı İmar
Kanununun 32 nci maddesi kapsamında tebligat yapılır. Maliki, müteahhidi veya
yöneticisi tarafından en geç bir ay içerisinde aykırılık giderilir. Süresi
içerisinde aykırılığın giderilmemesi durumunda, aykırılık ilgili idareler
tarafından giderilir ve bedeli 3194 sayılı İmar Kanununa göre ilgililerinden
tahsil olunur.
Madde 15
-(Değişik:RG-2/9/1999-23804) İmar
planlarında genel sığınak yerleri belirlenerek işaretlenir. İmar planları ve
belediye meclisi kararları ile bu Yönetmeliğe aykırı hüküm getirilemez.
Madde 16 – (Değişik:RG-31/12/2010-27802)
Bu Yönetmeliğe göre tesis edilen sığınaklarda
bulundurulacak malzemeler, sığınak amirlerinin görevleri ve sığınaklarda nasıl
hareket edileceğine ilişkin kurallar Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
tarafından belirlenir.
Madde 17 - Bu yönetmelik yeni yapılacak kamu yapılarında yayımı tarihinden itibaren
uygulanır. Halen kullanılmakta olan ve inşaatı devam eden kamu yapılarında
gerektiğinde sığınak olarak tadil edilebilecek mahaller şimdiden
belirlenecektir.
Sorumlu Makam
Madde 18 – (Değişik:RG-29/9/2010-27714)
Bu Yönetmeliğin uygulanmasından yapı ruhsatını ve yapı
kullanma izin belgesini düzenleyen idareler yetkili ve sorumludur. Valiliklerin
ve büyükşehir belediyelerinin gerektiğinde denetim yetkisi saklıdır.
Görüş alma
Madde 19 – (Değişik:RG-31/12/2010-27802)
Bu Yönetmeliğin uygulanmasında plan, proje, yapı
ruhsatı, yapım, yapı kullanma izni ve kat mülkiyeti gibi imarla ilgili
tereddüde düşülen hususlarda Bayındırlık ve İskân Bakanlığının, diğer
hususlarda Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının yazılı görüşü alınır.
Cezai Hükümler
Madde 20 - 3.5.1985 tarih ve 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42 nci maddesi gereğince, bu
Yönetmelik hükümlerine uymayan yapı ilgilileri hakkında mezkûr Kanunun sözü
edilen maddesine göre işlem yapılır.
Yürürlükten
Kaldırma
Madde 21 - 3030 sayılı Kanun kapsamı dışında kalan Belediyeler Tip İmar
Yönetmeliğinin 51. madde 3. fikrası hükmü yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1
- (Değişik:RG-6/3/1991-20806) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten önce 3194 Sayılı İmar kanununun 22 nci maddesine
uygun olarak yapı ruhsatiyesi almak üzere ilgili idarelere yapılan başvurular,
25/8/1988 tarih, 19910 Sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan "3194 Sayılı İmar Kanununa Göre Düzenlenmiş Bulunan İmar
Yönetmeliklerine Sığınaklarla ilgili Ek Yönetmelik" hükümlerine tabidir.
GEÇİCİ MADDE 2 – (Ek:RG-31/12/2010-27802)
Kamu kurum ve kuruluşlarınca 29/9/2010 tarihinden önce
ihalesi yapılmış veya ihale kararı, yatırım kararı, ihale oluru, ihale onay
belgesi alınmış olan ancak ruhsat düzenlenmemiş yapıların ruhsatı düzenleyen
idareye bildirilmesi halinde o tarihte yürürlükte olan sığınaklara ilişkin
mevzuat hükümleri uygulanır.
BÖLÜM IV
Yürürlük ve Yürütme
Yürürlük
Madde 22
– (Değişik:RG-31/12/2010-27802)
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 23
- Bu Yönetmeliği Bayındırlık ve İskan Bakanı yürütür.
_________
(1) 29/9/2010 tarihli ve 27714 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Yönetmelik değişikliği ile Yönetmeliğin adı “3194 Sayılı İmar
Kanununa Göre Düzenlenmiş Bulunan İmar Yönetmeliklerine Sığınaklarla İlgili Ek
Yönetmelik” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
Sığınaklar
Teknolojik gelişmelere paralel olarak günümüzde silah
ve silah sistemlerinin güç ve yetenekleri de artmış bulunmaktadır. Bunun doğal
sonucu olarak cephe ve sınır gibi kavramlar bütünü ile ortadan kalkmış, tüm
yurt ve sivil halk saldırı alanı içine girmiştir. Bu büyük tehlikelerden
Silahlı Kuvvetlerin alacağı önlemlerin ve diğer tedbirlerin yanında sığınak
yapımına da önem verilmelidir. Aksi takdirde can ve mal kaybının fazla olacağı
tabiidir. Ancak sığınaklardan beklenilen yararın sağlanabilmesi için sığınak
yapımından evvel şu üç önemli prensibin mutlaka göz önünde bulundurulması
gerekir:
• Sığınak yapılacak mahallin iyi tespit edilmesi.
• Sığınaktan yararlanacakların önceden planlanması.
• Yapılacak sığınağın başka amaçlarla kullanılabilir
nitelikte olması.
• SIĞINAK YAPIMINDA AMAÇ
• Can ve mal kaybını en aza indirmek,
• Hazırlıklı olma imajı verilerek caydırıcılığı sağlamak,
• Az masrafla toplu koruma imkanı yaratmak.
• SIĞINAĞIN TANIMI
Nükleer, klasik ve modern silahlarla, biyolojik ve
kimyasal savaş maddelerinin tesirleri ile insanlarla, insanların yaşaması ve
ülkenin harp gücünün devamı için zorunlu canlı ve cansız değerleri korumak
maksadıyla inşa edilen korunma yerlerine sığınak denir.
• SIĞINAK MEVZUATI
Sığınaklar konusunda, Bayındırlık ve İskan
Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki 180 sayılı KHK'nin 12/e maddesi
ile 3194 sayılı İmar Kanunu ve bu Kanunun 36 ve 44 ncü maddeleri gereğince,
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi
Başkanlığı tarafından hazırlanan "Sığınak Yönetmeliği" bulunmaktadır.
Bu Yönetmeliğin uygulanmasından yapı ruhsatını ve yapı
kullanma izin belgesini düzenleyen idareler yetkili ve sorumludur. Valiliklerin
ve Büyükşehir belediyelerinin gerektiğinde denetim yetkisi saklıdır.
Yönetmeliğin uygulanmasında plan, proje, yapı ruhsatı,
yapım, yapı kullanma izni ve kat mülkiyeti gibi imarla ilgili tereddüde düşülen
hususlarda Bayındırlık ve İskan Bakanlığının, diğer hususlarda Başbakanlık Afet
ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının yazılı görüşü alınır.
• SIĞINAK ÇEŞİTLERİ
Sığınaklar; Kullanacaklara ve Kullanım Amacına Göre
Sığınaklar olmak üzere iki grupta toplanırlar:
• Kullanacaklara Göre Sığınaklar
• Özel sığınaklar: Evlerde, kamu ve özel işyerleri ile
fabrika ve müesseselerin bodrumlarında veya bahçelerinde yapılır. Buralarda
oturan ve hizmet edenlerin korunması amacıyla kullanılır.
• Genel sığınaklar: Halk topluluklarının çok bulunduğu
yerlerde veya o anda dışarıda bulunanların korunması için (Çarşı, pazar, garaj,
liman, istasyon gibi) trafiğin yoğun bulunduğu mahallerde, hükümet, belediye ve
özel idare tarafından müştereken yapılırlar.
• Kullanım Amacına Göre Sığınaklar
• Basınç sığınakları: Nükleer silahların ani (ışık,
ısı, basınç ve ilk radyasyon) ve kalıntı (radyoaktif serpinti) etkileriyle,
klasik ve modern silahların tesirlerine, kimyasal ve biyolojik savaş
maddelerine karşı korunmak amacıyla inşa edilen sığınaklardır.
• Serpinti sığınakları: Nükleer silahların radyoaktif
serpinti etkilerine karşı korunmak amacıyla inşa edilen sığınaklardır. Bu
sığınaklar; kimyasal ve biyolojik savaş maddelerine, nükleer silahların
zayıflamış basınç ve ısı tesirlerine ve klasik ve modern silahların parça
tesirlerine karşı da korunma sağlarlar.
• SERPİNTİ SIĞINAKLARININ ÖZELLİKLERİ
• Büyüklük
Serpinti sığınaklarında insan başına en az 1
metrekarelik yer ayrılır. İç yüksekliği ise 2.40 mt (2 metre 40 santim) den az
olamaz.
• Duvar Kalınlığı
Serpinti sığınaklarının duvar kalınlığı en az 60 cm
beton, 75 cm tuğla veya taş ya da 90 cm sıkıştırılmış topraktan veya eşdeğer
diğer malzemeden olmalıdır.
• Giriş Yeri
Sığınağın girişi demir kapılı ve en az bir adet dik
açı dönüşlü olmalıdır.
• Havalandırma
Sığınağın çeşidi ne olursa olsun hem mekanik ve hem de
tabii havalandırma ile yeterli olmalı, tabii havalandırma menfezlerle, mekanik
havalandırma klima cihazı ile sağlanmalıdır. Havalandırmada radyoaktif serpinti
ile kimyasal gazların içeriye girişini önleyici filtre sistemi kullanılmalıdır.
• Hijyenik Tedbirler
Helalar mümkünse kanalizasyona bağlanmalı, klozet tipi
hela kullanılmalıdır. Yiyecek artıkları kapalı kaplarda naylon poşetlerin
içinde biriktirilmelidir.
• SIĞINAKTA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
• Sığınaklardan kimlerin ne şekilde yararlanacağı
önceden tespit edilmelidir.
• Sığınağın havasını bozmadan çalışabilen bir
aydınlatma tertibatı bulunmalıdır.
• Sığınaklara gereksiz eşya konulmamalıdır.
• Dışarı ile haberleşme tertibatı sağlanmalıdır.
• Yangınlara karşı gerekli önlemler alınmalıdır.
• Yemeklerin pişirilmesinde gaz ocağı tercih edilmeli
ve oksijeni azaltmamak için zorunlu hallerde kullanılmalıdır.
• Her 60 erkek için 1 adet WC + 1 adet pisuar + 1 adet
lavabo, her 40 kadın için 1 adet WC +1 adet lavabo bulunmalıdır. Atıkların
dışarı atılmasında ağzı kapalı kaplar ve plastik torbalar kullanılmalıdır.
• Yatmak için ikili hatta üçlü ranzalar konulmalı, bu
ranzalardan oturmak için de yaralanılmalıdır.
• Sığınağa girerken yeteri miktarda gıda ve sağlık
malzemesi ile gerekli araç ve gereç unutulmamalıdır.
• Kirlenmiş araziden gelindiğinde, sığınağa girmeden
evvel gerekli temizlik yapılmalıdır.
• SIĞINMA YERLERİ
Buraya kadar anlatılanlar nizami ölçülerde yapılan
sığınaklar hakkında gerekli bilgileri içermektedir. 3194 sayılı İmar Kanuna
göre düzenlenmiş imar yönetmeliklerinde sığınak yapımı yasal zorunluluk
olmasına rağmen ülkemizdeki mevcut yapı stoklarının durumu nedeniyle herhangi
bir tehlike karşısında daha pratik önlemler almak zorunluluğu ortaya
çıkmaktadır. Sığınak bulunmayan ev veya işyerlerimizin bazı bölümlerini sığınma
yeri olarak kullanabiliriz.
Sığınma Yerinde Aşağıdaki Özellikler Aranır;
• Kimyasal harp malzemelerine karşı kullanılacak
sığınma yerleri üst katlarda ve penceresi az olan yerlerden seçilmeli, gaz
girişini önlemek amacıyla pencere ve kapı aralıkları macun, bant veya çamaşır
suyuna batırılmış bezlerle kapatılmalıdır.
• Klasik ve Nükleer silahlara karşı kullanılacak
sığınma yerleri mümkünse bordum katlarında, dışarıya penceresi az tavan ve
duvarları sağlam yerlerden seçilmeli, kapı ve pencereleri kum torbaları ile
takviye edilmelidir.
• Sığınma yerlerinde sığınakta bulunması gereken
malzemeler bulunmalıdır.
• Sığınma yeri olarak seçilecek mahallin sığınak kadar
koruyucu olmayacağı tabiidir. Ancak seçilecek bu yerin mümkün olduğu kadar
sığınaktaki özellikleri taşımasına gayret gösterilmelidir.
• SIĞINAKTA BULUNMASI GEREKEN MALZEMELER
Dışarıdaki radyoaktif serpinti veya kimyasal gaz
etkisinin geçmesi için belirli bir süre sığınakta kalmak mecburiyeti hasıl
olabilir. Bu nedenle bütün ihtiyaçlar düşünülerek sığınak içerisindeki hayat
buna göre organize edilmeli ve aşağıda belirtilen malzeme ve tedbirler
alınmalıdır;
◦ Mevsime göre şahsi giyim eşyaları, temizlik ve tuvalet malzemeleri,
◦ Yatak malzemesi, " Bir kaç gün yetecek gıda maddeleri, içmek ve
kullanmak için su, el kovası, tabak, bardak, kaşık, çatal vs.
◦ Aydınlatma malzemesi; gemici feneri, el feneri ve yedek piller vb.
◦ Yemek pişirmek için gaz ocağı,
◦ Isıtma tertibatı,
◦ Çöpleri koymak için ağzı kapalı çöp bidonu,
◦ Sıhhi malzeme, ilk yardım çantası ve lüzumlu ilaçlar,
◦ Basit aletler ve tamir takımı,
◦ Pilli radyo ve yedek pilleri, saat,
◦ Kitap vs. bazı eğlence malzemeleri,
◦ Mümkünse basit radyasyon ölçme aleti.
Halkın oturduğu bina veya işyerinde donatacağı sığınak
veya sığınma yerlerinde birkaç günlük yiyecek, içecek ve sağlık, yangın
söndürme araç, gereçleri bulundurulmasına dikkat edilmelidir.
İçeceklerin kapalı kaplarda, yiyeceklerin konserve
şeklinde, sağlık malzemelerinin de orijinal kap veya kutularında
bulundurulmalarına dikkat edilmelidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder